Sunday, August 12, 2018

Το μέλλον «όμηρος» των ε/κ παραστρατιωτικών της δεκαετίας του 1960. Απάντηση σε κείμενο του Στέφανου Κωνσταντινίδη στο Φιλελεύθερο 12/8/2018


Είναι ομολογουμένως ιδιαίτερα ενδιαφέρον να βλέπει κανείς τους διανοούμενους του ε/κ εθνικισμού και της παγίωσης της διένεξης να προσπαθούν να ψελλίσουν τα χιλιοειπωμένα «ναι μεν αλλά», μπροστά στη σειρά των πρόσφατων αποκαλύψεων λεπτομερειών των ατιμώρητων εγκλημάτων που διενέργησαν ε/κ παραστρατιωτικοί, συνδεδεμένοι με τον κρατικό μηχανισμό και την πολιτική ηγεσία την περίοδο 1963-1974. Η νευρικότητα και το άγχος είναι διάχυτη στα κείμενά τους, καθώς η δημόσια αναφορά στα εγκλήματα απειλεί να θρυμματίσει το αφήγημα με το οποίο κρατούν ακόμα την κοινωνία εγκλωβισμένη. Δεν είναι ότι απειλείται ακριβώς το στάτους κβο του οποίου είναι υπερασπιστές, η Κυπριακή Δημοκρατία δηλαδή ως ένα 2ο ελληνικό κράτος έστω και μισό, ή τουλάχιστον αυτό δεν απειλείται από αυτές τις αποκαλύψεις. Όσον αφορά το «κυπριακό», οι ε/κ της γραμμής «διχοτόμηση πάση θυσία», έχοντας κερδίσει το παιχνίδι μέσα στους επιχειρηματικούς κύκλους και μέσα στο ΔΗΣΥ, εκτός απροόπτου έσπρωξαν ήδη την προοπτική της επανένωσης αρκετά μακριά. Ξέρουν βέβαια ότι το βολικό για την ε/κ εξουσία στάτους κβο στο Κυπριακό δεν μπορεί να διατηρηθεί και ότι θα χάσουν προνόμια το επόμενο διάστημα ακόμα και στις συνθήκες της «μη λύσης». Αυτό όμως δεν εξαρτάται από την «ανάγνωση της ιστορίας», που είναι εσωτερικό θέμα των Κυπρίων αλλά από τις διεθνείς πολιτικές δυναμικές. Τα εγκλήματα που έγιναν στα πλαίσια της κυπριακής διένεξης είναι πολύ γνωστά στο εξωτερικό, καταγραμμένα σε εκθέσεις του ΟΗΕ και πλέον κάποια από αυτά καταχωρημένα ως υποθέσεις στην αστυνομία της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και στο ΕΔΑΔ λόγω της κωλυσιεργίας των αρχών να τα διερευνήσουν. Από αυτό εξάλλου προκύπτει και το υλικό για τη σειρά άρθρων που δημοσιεύει η εφημερίδα Πολίτης. Αυτό που φοβίζει τους ε/κ διχοτομιστές είναι η εξουδετέρωση του εθνοκεντρικού αφηγήματος, αυτής της «μυθιστορίας» όπως αναφέρεται στη βιβλιογραφία των κοινωνικών επιστημών, που όμως σερβίρεται ως η «αλήθεια» από την πολιτεία στην κοινωνία εν είδει διαφώτισης και φρονηματισμού στα ΜΜΕ και το εκπαιδευτικό σύστημα της ε/κ κοινότητας.

Ας δούμε όμως ένα παράδειγμα αντίδρασης από τον Στέφανο Κωνσταντινίδη (λινκ στο κείμενο σε σχόλιο πιο κάτω). Το κείμενο έχει τον βαρύγδουπο τίτλο «η Ιστορία [με κεφαλαίο «Ι»] στη κλίνη του Προκρούστη», όμως το επιχείρημα είναι σχετικά απλό και τετριμμένο και μπορεί να συνοψιστεί ως εξής: ό,τι έγινε από πλευράς ε/κ ήταν νόμιμο και δικαιολογημένο απέναντι σε μια τουρκανταρσία, αν έγινε και κανένα έγκλημα ήταν σίγουρα μεμονωμένη περίπτωση, όσοι αναφέρονται σε αυτά ενοχοποιούν την ε/κ κοινότητα, εξισώνουν τις ευθύνες, βοηθούν την Τουρκία και απειλούν την Κυπριακή Δημοκρατία. Αυτό που είναι εντυπωσιακό όμως δεν είναι η πληκτικά προβλέψιμη επανάληψη της κυρίαρχης ε/κ αφήγησης με όλες τις επιλεκτικές αναφορές, τα νοητικά άλματα, τις αποσιωπήσεις, τις ισοπεδώσεις, τις γενικεύσεις και την συνολικά στρεβλή εικόνα που δεν μπορεί να σταθεί πλέον ούτε καν απέναντι σε ένα υποψιασμένο ε/κ ακροατήριο, πόσον μάλλον πέραν των ορίων της κοινοτικής περιχαράκωσης, σε διεθνές ή ακαδημαϊκό πλαίσιο. Είναι η διαχείριση των αντιφάσεων και τα κραυγαλέα λογικά σφάλματα που εντυπωσιάζουν. Π.χ. ενώ το κείμενο ξεκινά στην 1η γραμμή με τον όρο «υποτιθέμενα εγκλήματα», ήδη στην 2η γραμμή αναγκάζεται να τα παραδεχτεί εμμέσως με τον όρο «τα όποια εγκλήματα ανεύθυνων στοιχειών». Βέβαια σπεύδει να πει την εξυπνάδα ότι αυτός ρώτησε γιατί δεν προσάχθηκε κανείς στη δικαιοσύνη ούτε καν επί Χριστόφια και δεν πήρε απάντηση, και να διερωτηθεί δήθεν για τα συμφέροντα που κρύβονται πίσω από αυτό. Στην 2η παράγραφο αναφέρεται σε «εθελοντικά ένοπλα σώματα πολιτών» που έδρασαν όμως «στο πλαίσιο της κρατικής νομιμότητας». Στην 3η παράγραφο η «τουρκανταρσία» ονομάζεται εντυπωσιακά «συγκρούσεις του 1963-64» και γίνεται παραδοχή για αθώα θύματα και από τις δυο πλευρές, όμως μετά συμπληρώνει ότι έτσι γίνεται στους απελευθερωτικούς αγώνες, τις επαναστάσεις και τις εμφύλιες συρράξεις. Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον αν ο ποιητής μιλούσε πιο καθαρά. Ήταν το 1963-64 ένας απελευθερωτικός αγώνας των ε/κ; Αυτών που έλεγχαν ήδη το κράτος; Ήταν επανάσταση; Επανάσταση των τ/κ στασιαστών να υποθέσουμε;  Ή ήταν εμφύλια σύρραξη; Της φυλής των Κυπρίων δηλαδή; Θου Κύριε φυλακή τω στόματι μου, τι ψέλλισα ο Νεοκύπριος… J . Στην 4η παράγραφο ο συγγραφέας βρίσκει τη λύση – «ήταν κάποια μεμονωμένα επεισόδια» τα οποία «η τουρκική πλευρά εκμεταλλεύτηκε και μίλησε για εγκλήματα». Μάλιστα. Έτσι εξηγείται. Διότι πώς θα μπορούσαν οι δυνάμεις της «κρατικής νομιμότητας» να κάνουν εγκλήματα; Επεισόδια έκαναν αυτές, εγκλήματα τα αποκαλεί η Τουρκία.  Να υποθέσουμε ότι οι σφαίρες στο κρανίο που βρίσκουν οι ανασκαφές της Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων (ΔΕΑ) ήταν αποτελέσματα μιας επεισοδιακής πορείας… των σφαιρών. Καλού κακού πάντως για να ξορκιστεί πλήρως το κακό ο κ. Κωνσταντινίδης κάνει για πολλοστή φορά αναφορά σε μια αμφιλεγόμενη υπόθεση σφαγής μιας οικογένειας τ/κ που όμως είναι σίγουρος ότι ο θύτης ήταν Τούρκος αξιωματικός – το είπε και ο Σ. Λεβέντ, για να πέσει το πέπλο της αμφιβολίας πάνω σε όλους τους θανάτους τ/κ αμάχων. Στην κατακλείδα όμως επανέρχεται στην αρχική διατύπωση, «μεμονωμένα εγκλήματα ανεύθυνων ε/κ στοιχείων». Είναι βλέπετε πολλοί οι ομαδικοί τάφοι, εκατοντάδων ανθρώπων τα κόκαλα που βγήκαν από το χώμα την τελευταία δεκαετία – δεν χωρούν όλα σε μια μπανιέρα.

Σε δυο σημεία θα συμφωνήσω με τον κ. Κωνσταντινίδη – βέβαια δεν ξέρω αν εκείνος θα συμφωνήσει μαζί με την συμφωνία μου. Στο να προσαχθούν άμεσα στην Δικαιοσύνη όλοι όσοι φέρονται να εμπλέκονται σε δολοφονίες άμαχων τ/κ, είτε ήταν αστυνομικοί, είτε πολίτες, είτε στρατιώτες. Και για να γίνει αυτό θα συνεχίσω να στηρίζω την ανακίνηση του θέματος των εγκλημάτων πολέμου στη δημόσια σφαίρα. Και συμφωνώ και στο απόφθεγμα του Όργουελ που επιλέγει για προμετωπίδα. «Εκείνος που ελέγχει το παρελθόν, ελέγχει το μέλλον. Εκείνος που ελέγχει το παρόν, ελέγχει το παρελθόν». Το παρόν είναι τα κόκαλα που ξεθάβει η ΔΕΑ – και όσο η επιτροπή είναι δικοινοτική, τόσο και η ανταλλαγή πληροφοριών για τα εγκλήματα. Ένα σου, ένα μου, βγαίνουν τα κόκαλα από το χώμα. Αυτόν το δικοινοτισμό δεν μπορεί κανένας να τον καταργήσει, όσες διχοτομήσεις και αν επιβάλετε.