Monday, December 1, 2008

Ένα νησί, πολλές ιστορίες: επανεξετάζοντας την πολιτική του παρελθόντος στην Κύπρο

Στις 28 και 29 Νοεμβρίου πραγματοποιήθηκε το 3ο ετήσιο συνέδριο του PRIO στο Λήδρα Πάλλας. Η ακαδημαϊκή του πτυχή οργανώθηκε από την ανθρωπολόγο Rebecca Bryant και παρευρέθηκαν γύρω στα 100 άτομα. Στο συνέδριο παρουσιάστηκαν 31 εργασίες Κυπρίων και ξένων ακαδημαϊκών σε σχέση με την Κύπρο και το πρόβλημα της. Οι παρουσιάσεις ήταν οργανωμένες σε παράλληλες συνεδρίες έτσι ήταν αδύνατο για κάποιον/α να παρακολουθήσει όλες τις εργασίες. Θα κάνω αναφορά σε τρεις παρουσιάσεις που θεωρώ ότι ήταν οι πιο ενδιαφέρουσες από αυτές που παρακολούθησα

Ο Δημήτρης Άσσος στην παρουσίαση του προχώρησε σε μια αποδόμηση δυο θεωριών συνομωσίας που ακόμα κυριαρχούν στην ε/κ κοινότητα σε σχέση με τον αγώνα της ΕΟΚΑ. Πρώτον ότι ο “ηρωικός” αυτός αγώνας προδώθηκε από τον Μακάριο και την ελληνική κυβέρνηση και δεύτερον ότι οι διεθνείς ραδιουργίες εμπόδισαν το “δίκαιο” αίτημα της ένωσης. Σύμφωνα με τον Άσσο παρόλο που οι δυο αυτές θέσεις δεν μπορούν να τεκμηριωθούν με τα υφιστάμενα ιστορικά στοιχεία που υποδεικνύουν ότι η ανεξαρτησία είχε ήδη τροχιοδρομηθεί από το 1955, εν τούτοις συνεχίζουν να αναπάραγονται. Και αυτό επειδή εξυπηρετούν στο να μετατοπίζουν την ευθύνη σε άλλους. Σύμφωνα με τον Άσσο, είναι καιρός η σοβαρή ιστορική έρευνα να διαψεύσει οριστικά τις θεωρίες συνομωσίας και να τις θέσει στο περιθώριο.

Ο Αντρέας Παναγιώτου στην παρουσίαση του προχώρησε σε μια ανάλυση της υποκουλτούρας της αριστεράς και της περιθωριοποίησης της από τον ηγεμονικό λόγο. Παράλληλα παρουσίασε την διαδικασία συγγραφής της επίσημης εθνικιστικής ιστορίας μέσα από μια σειρά από γεγονίδια που αποτελούν την στρατηγική της ελίτ στην προσπάθεια της να κατασκευάσει την εθνική ενότητα. Σύμφωνα με τον Παναγιώτου, παρά την δημοκρατικότητα της κοινωνίας μας, η δημόσια σφαίρα ακόμα αποτελεί πεδίο λογοκρισίας των “αιρετικών” εκδοχών της κυπριακής ιστορίας.

Ο Christoph Ramm πραγματεύτηκε την αντιμετώπιση των εποίκων από τους Τουρκοκύπριους καθώς το ζήτημα αυτό αποτελεί βασική πτυχή του Κυπριακού προβλήματος. Σύμφωνα με τον Ραμ, η γενικά αρνητική εικόνα των Τούρκων εποίκων στα μάτια των Τ/Κ έχει να κάνει με το ευρύτερο ζήτημα της πολιτιστικής σύγκρουσης Ανατολής και Δύσης. Οι Τ/Κ θεωρούν τους εαυτούς τους Ευρωπαίους και τους έποικους Ανατολίτες που απειλούν την δημογραφία και την κουλτούρα τους. Επίσης οι έποικοι αποτελούν για τους Τ/Κ σύμβολο της εξάρτησης τους από την Τουρκία και θεωρούν ότι αντιδρώντας στην παρουσία τους στο νησί, αντιδρούν ταυτόχρονα στην Τουρκική κηδεμονία. Όμως αυτή η προσέγγιση είναι σύμφωνα με τον Ραμ λανθασμένη αφού τουλάχιστον οι έποικοι που ήρθαν στην Κύπρο την τελευταία εικοσαετία αποτελούν οικονομικούς μετανάστες που έρχονται σαν αποτέλεσμα της παγκόσμιας μετανάστευσης και όχι της Τουρκικής κατοχής.

No comments: