Αποσπάσματα από το βιβλίο του Πανίκου Δημητριάδη, Ημερολόγιο της Ευρωκρίσης στη Κύπρο

30/12/2017

…Μερικοί από τους πολιτικούς που στήριζαν πλήρως τους τραπεζίτες εργάζονταν σε εταιρείες που επωφελούνταν άμεσα από την «σύσταση» των κυπριακών τραπεζικών υπηρεσιών στους πλούσιους Ρώσσους πελάτες τους. Άλλοι ήταν στενά συνδεδεμένοι με επιχειρηματίες ανάπτυξης γης και άλλες μεγάλες επιχειρήσεις. Με τις απανωτές υποβαθμίσεις, οι υπερβολές του τραπεζικού τομέα ήταν πολύ δύσκολο να διατηρηθούν, παρόλη τη στήριξη που έδιναν τα τοπικά μέσα μαζικής επικοινωνίας. Οι υπερασπιστές των τραπεζών χρειάζονταν ένα αποδιοπομπαίο τράγο. Ο Χριστόφιας έγινε εύκολος στόχος, ειδικά μετά την έκρηξη στη ναυτική βάση…

…Οι τραπεζίτες ήθελαν το πάρτυ να συνεχίσει και το ίδιο ήθελαν οι ντιβέλοπερς και οι επιχειρηματίες που επωφελούνταν από τον εύκολο δανεισμό. Τα ΜΜΕ ήταν εξίσου εξαρτημένα από τις τράπεζες για εύκολο δανεισμό και διαφημιστικό εισόδημα, ειδικά μετά που οι οικονομικές συνθήκες άρχισαν να επιδεινώνονται το 2010. Δικηγόροι-πολιτικοί και εκείνοι οι πολιτικοί που ήταν εξαρτημένοι από τους ντιβέλοπερς και τους μεγαλο-επιχειρηματίες είχαν κάθε συμφέρον να διατηρηθεί το στάτους κβο. Αλλά με την Λαϊκή να αδυνατεί να συγκεντρώσει ιδιωτικό κεφάλαιο και να χρειάζεται κρατική στήριξη, το πάρτυ πλησίαζε στο τέλος, παρόλο που αυτό κρατήθηκε κρυφό μέχρι την αλλαγή στη Διοίκηση της Κεντρικής Τράπεζας. Η Τράπεζα Κύπρου ήταν καταδικασμένη και αυτή να ζητήσει διάσωση, παρόλο που δεν θα το αποκάλυπτε μέχρι την Γενική της Συνέλευση τον Ιούνη του 2012. Το πάρτυ έπρεπε να συνεχιστεί για όσο αυτό ήταν δυνατό.

Μετάφραση από: Πανίκος Δημητριάδης, 2017, Ημερολόγιο της Ευρωκρίσης στη Κύπρο σσ. 26-27

…………

31/12/2017

Στις ΗΠΑ, οι πολιτικοί που υποστήριζαν τις μεγάλες τράπεζες προωθούσαν την άποψη «ότι είναι καλό για τις μεγάλες τράπεζες είναι καλό για την Αμερική». Στη Κύπρο, πήγαινε ακόμα πιο πέρα από αυτό. Η Τράπεζα Κύπρου – όπως μου είπαν πολλές φορές πολλοί διαφορετικοί άνθρωποι – είναι η Κύπρος. Το καθήκον του Διοικητή – μου είπε ένας πρώην Διοικητής – ήταν να την προστατέψει «από την υπερβολική ρύθμιση που ήθελε να επιβάλει η Ευρώπη». Τέτοιο ήταν το θράσος της ελίτ που διοικεί την χώρα.

Μετάφραση από: Πανίκος Δημητριάδης, 2017, Ημερολόγιο της Ευρωκρίσης στη Κύπρο σ. 199

…………..

31/12/2017

Όταν ο ισολογισμός μιας τράπεζας φτάσει το 20-30% του ΑΕΠ, θεωρείται συστημική. Όταν είναι 200% του ΑΕΠ, δεν είναι απλά συστημική. Έχει τον έλεγχο. Μια ολόκληρη κοινωνία ήταν εντελώς αιχμάλωτη….

…Οι Κύπριοι δικηγόροι-πολιτικοί είχαν καθαρό πλεονέκτημα έναντι άλλων δικηγόρων στην προσέλκυση ρωσικών εταιρειών. Στη μετα-κομμουνιστική Ρωσία, επιτυχία στο επιχειρείν χωρίς πολιτικές διασυνδέσεις ή πολιτική στήριξη αποτελεί πρόκληση, εάν δεν είναι εντελώς αδύνατη. Στη Κύπρο, πολλοί δικηγόροι-πολιτικοί είχαν άμεση σύνδεση με τις τράπεζες. Μερικές από αυτές τις συνδέσεις λεγόταν ότι περιλάμβαναν το να πληρώνουν οι τράπεζες τεράστιες προμήθειες σε δικηγόρους για να συστήσουν πλούσιους Ρώσους καταθέτες (γνωστά ως τέλη συστάσεων)…

…Παρόλο που οι οίκοι αξιολόγησης το έκαναν πλήρως ξεκάθαρο ότι οι τράπεζες συνιστούσαν μια αυξανόμενη ενδεχόμενη υποχρέωση για τα δημόσια οικονομικά της χώρας, την περίοδο 2007-2012, η Βουλή απέφευγε να θέσει διεισδυτικές ερωτήσεις στην Κεντρική Τράπεζα σε σχέση με το πώς αυτά τα ρίσκα τύγχαναν διαχείρισης. Αντίθετα τα κόμματα της αντιπολίτευσης την περίοδο Χριστόφια έστρεφαν την προσοχή μακριά από τις τράπεζες εστιάζοντας τα κοινοβουλευτικά ερωτήματα στην επιδείνωση των δημόσιων οικονομικών και στις αυξήσεις στις κοινωνικές δαπάνες. Τα ΜΜΕ, που ήταν εξαρτημένα στις τράπεζες από τις διαφημίσεις, υιοθετούσαν την ίδια στάση. Τόσο πολύ μάλιστα, που άρθρα κριτικά προς το ρίσκο που έπαιρναν οι τράπεζες λογοκρίνονταν…  

Μετάφραση από: Πανίκος Δημητριάδης, 2017, Ημερολόγιο της Ευρωκρίσης στη Κύπρο σ. 55 και 59.

………

31/12/2017

Οι ευγένειες όμως δεν κράτησαν για πολύ. Ο Αναστασιάδης ήταν θυμωμένος. Θύμωσε επειδή εγώ είχα τάχα επιτρέψει στην PIMCO να φουσκώσει τις κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών! Ήταν χειρότερο από το να ακούω τους τραπεζίτες σε replay, που ήθελαν όλους να νομίζουν ότι οι τράπεζες τους ήταν υγιείς μέχρι που ήρθε η PIMCO. Οι τραπεζίτες τουλάχιστο προσπαθούσαν να υπερασπιστούν τους εαυτούς τους. Ο Πρόεδρος δεν έπαιρνε απλά το μέρος των τραπεζιτών, επενέβαινε επίσης στα εσωτερικά ζητήματα της Κεντρικής Τράπεζας.

…Στη Κύπρο όμως, ο μύθος με τις τάχα υπερβάλλουσες κεφαλαιακές ανάγκες συνέχιζε να επαναλαμβάνεται τις βδομάδες και τους μήνες που ακολούθησαν, αλλά τέσσερα χρόνια αργότερα οι πλείστοι πολιτικοί σιωπηλά αποδέχτηκαν την αλήθεια.   

Προσπαθούσα ακόμα να χωνέψω τα νέα. Ήταν σουρεαλιστικό. Πως μπορούσε κάποιος να συμφωνήσει να φορολογήσει ασφαλισμένες καταθέσεις; Ήταν καν νομικά εφικτό, με δεδομένη την υποχρέωση της κυβέρνησης να προστατέψει τις καταθέσεις κάτω των €100 000; Το τέλος άρχισε να γίνεται πρώτη είδηση σε όλο τον κόσμο…

.. Πως προέκυψε το τέλος; Από ότι φαίνεται, όταν ζητήθηκε από την κυπριακή κυβέρνηση να συγκεντρώσει 6 δις από τραπεζικές καταθέσεις, πλησιάστηκαν μερικοί έμπιστοι Ρώσοι «φίλοι». Το μήνυμα που ήρθε πίσω ήταν ότι οι Ρώσοι ήταν έτοιμοι να συνεισφέρουν για να σωθεί η Κύπρος αλλά όχι πέραν του 10% των καταθέσεων τους. Ένα τέλος 10% στις ανασφάλιστες καταθέσεις όμως δεν θα επαρκούσε. Το έλλειμμα θα καλυπτόταν από ένα μικρότερο τέλος στις ασφαλισμένες καταθέσεις. Ο «ευφάνταστος» τρόπος της κυβέρνησης να πουλήσει αυτή την ιδέα στο ευρύ κοινό ήταν να εισηγηθεί ότι αυτό δεν ήταν περισσότερο από 2 χρόνια επιτόκιο (καθώς τα επιτόκια στη Κύπρο ήταν πολύ ψηλά σε σχέση με την ευρωζώνη). Κανείς όμως, δεν ανέφερε ότι ουσιαστικά φορολογούσαν τους φτωχούς για να προστατέψουν όχι απλά Ρώσους ολιγάρχες αλλά επίσης το επιχειρηματικό μοντέλο από το οποίο έβγαζε τα λεφτά της η ελίτ της Κύπρου. Ούτε το ότι τα ψηλότερα επιτόκια μπορεί να αντανακλούσαν το αυξημένο ρίσκο…

Μετάφραση από: Πανίκος Δημητριάδης, 2017, Ημερολόγιο της Ευρωκρίσης στη Κύπρο σ. 91-93, 99-100