Sunday, May 26, 2013

Η δουλεία στον αναπτυσσόμενο καπιταλισμό

 μετάφραση αποσπάσματος από το βιβλίο της Ellen Meiskins Wood, Η αυτοκρατορία του κεφαλαίου, Verso, 2003 σσ. 104-106

...Η αύξηση της δουλείας στις Βρετανικές αποικίες είναι ένα χτυπητό παράδειγμα του πως ο καπιταλισμός έχει σε κάποιες στιγμές της ανάπτυξης του οικειοποιηθεί για τον εαυτό του, και έχει εντείνει, μη καπιταλιστικούς τρόπους εκμετάλλευσης. Η δουλεία δεν ήταν ποτέ πλήρως απούσα από την Ευρώπη και είχε επανέλθει στον πρώιμο Μεσαίωνα, μετά την απότομη παρακμή της τα τελευταία χρόνια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Όπως είδαμε οι Ενετοί εκμεταλλεύονταν δούλους σε κάποιες από τις αποικίες τους και προμήθευαν δούλους στους Άραβες. Οι Πορτογαλλικές και Ισπανικές αυτοκρατορίες καθιέρωσαν το Ατλαντικό δουλεμπόριο, και οι Πορτογάλλοι ιδιαίτερα ήταν πρωτεργάτες στην δουλεία των φυτειών. Αλλά παρά το ότι οι Βρετανοί άργησαν σχετικά στην εκμετάλλευση της δουλείας, η ανάπτυξη της Βρετανικής καπιταλιστικής οικονομίας έδωσε νέα ώθηση σε αυτή την παλιά μορφή εκμετάλλευσης, τόσο στις νότιες Αμερικάνικες αποικίες όσο και στην Καραϊβική. Για ένα διάστημα, ο καπιταλισμός μάλιστα αύξησε την ζήτηση της εργασίας δούλων, καθώς επέκτεινε τις αγορές για τα εμπορεύματα των φυτειών, σε μια εποχή που οι καπιταλιστικές σχέσεις κοινωνικής ιδιοκτησίας έκαναν άλλες μορφές εξαρτημένης εργασίας μη διαθέσιμες και ένα μαζικό ελεύθερο προλεταριάτο ήταν ακόμα ανύπαρκτο...

...Οι Βρετανικές αποικίες , ιδιαίτερα στις νότιες περιοχές, ξεχώριζαν επίσης από την αγριότητα του ρατσισμού που γεννούσαν. Αυτό είχε σίγουρα να κάνει σε μεγάλο βαθμό με τα προβλήματα τάξης και ελέγχου που δημιουργήθηκαν με την τεράστια και ραγδαία είσοδο των δούλων, που αντιμετωπίστηκαν με αυστηρούς νομικούς μηχανισμούς που όχι μόνο περιόρισαν σημαντικά την ελευθερία των δούλων αλλά έκαναν την δουλεία γενετική συνθήκη βασισμένη στο χρώμα. Την ίδια στιγμή, όπως είδαμε, η άνοδος του καπιταλισμού σήμαινε ότι ένα ευρύ φάσμα συνθηκών εξαρτημένης εργασίας είχαν εξαφανισθεί, ανοίγοντας ένα τεράστιο χάσμα μεταξύ νομικής ελευθερίας και καθεστώτος κινητού περιουσιακού στοιχείου. Η καπιταλιστική ανάπτυξη συνοδεύτηκε από αντιλήψεις της ιδιοκτησίας που ενθάρρυναν την αφαίρεση των δούλων ως άνευ όρων ιδιοκτησία και την πλήρη εμπορευματοποίηση τους ως κινητά περιουσιακά στοιχεία. Ενώ οι κυρίαρχες μορφές εργασίας στην ευρύτερη καπιταλιστική οικονομία ήταν νομικά ελεύθερες, και σε μια εποχή όπου ακόμα και ιδεολόγοι της αυτοκρατορίας όπως ο John Locke δήλωναν ότι όλοι οι άντρες ήταν ελεύθεροι και ίσοι ελέω φύσης, οι δούλοι έπρεπε να τεθούν εκτός του κανονικού σύμπαντος της φυσικής ελευθερίας και ισότητας για να δικαιολογηθεί η μόνιμη καθυπόταξη τους. Αυτό επιτεύχθηκε με την κατασκευή σκληρότερων ρατσιστικών κατηγοριών από αυτές που υπήρξαν πριν – στη μορφή ψευδο-επιστημονικών αντιλήψεων περί ράτσας ή πατριαρχικές ιδεολογίες στις οποίες οι Αφρικανοί δούλοι ήταν αιώνια παιδιά.


Sunday, May 12, 2013

Μ' αεροπλάνα και βαπόρια

Μ' αεροπλάνα και βαπόρια
και με τους φίλους τους παλιούς
τριγυρνάμε στα σκοτάδια
κι όμως εσύ δε μας ακούς

Δε μας ακούς που τραγουδάμε
με φωνές ηλεκτρικές
μες στις υπόγειες στοές
ώσπου οι τροχιές μας συναντάνε
τις βασικές σου τις αρχές

Ο πατέρας μου ο Μπάτης (Απρόσιτη μητέρα μορφή από χώμα και ουρανό)
ήρθε απ' τη Σμύρνη το '22 ( θα χαθώ απ'τα μάτια σου τα δυο)
κι έζησε πενήντα χρόνια (μες στον κόσμο)
σ' ένα κατώι μυστικό (σαν πρόσφυγας σ'ένα κατώι μυστικό)

Σ' αυτόν τον τόπο όσοι αγαπούνε (αν αγαπούνε)
τρώνε βρώμικο ψωμί (τρώνε βρώμικο ψωμί, του λόγου σου οι πιστοί)
κι οι πόθοι τούς ακολουθούνε (κι οι πόθοι τούς ακολουθούνε υπόγεια διαδρομή)
υπόγεια διαδρομή

Χθες το βράδυ είδα ένα φίλο
σαν ξωτικό να τριγυρνά
πάνω στη μοτοσικλέτα
και πίσω τρέχανε σκυλιά

Σήκω ψυχή μου δώσε ρεύμα
βάλε στα ρούχα σου φωτιά (σαν τον Μάρκο)
βάλε στα όργανα φωτιά ( βάλε στα όργανα φωτιά)
να τιναχτεί σαν μαύρο πνεύμα (να κλείσει η λαβωματιά μα τιναχτεί σαν μαυρο πνευμα)
η τρομερή μας η λαλιά (η τρομερη μας η λαλιά)

Thursday, May 9, 2013

Πίσω στο μέλλον

Γιούπι για για γιούπι γιούπι για
γιούπι για για γιούπι γιούπι για
γιούπι για για γιούπι γιούπι για για
γιούπι γιούπι για για γιούπι γιούπι για.

Τίνος είναι βρε γυναίκα τα παιδιά; 
Το `να μου φωνάζει "Σι" τ’ άλλο μου φωνάζει "Για", 
τίνος είναι βρε γυναίκα τα παιδιά; 

Το `να είναι του Γερμαναρά, 
τ’ άλλο είναι του Μακαρονά
και το τρίτο είναι το δικό μας
γαμώ το κέρατό μας αγάπη μου γλυκιά.
Και το τρίτο είναι το δικό μας
γαμώ το κέρατό μας αγάπη μου γλυκιά.

Γιούπι για για γιούπι γιούπι για
γιούπι για για γιούπι γιούπι για
γιούπι για για γιούπι γιούπι για για
γιούπι γιούπι για για γιούπι γιούπι για.

Τα κορίτσια που `χαν πρώτα Γερμανούς 
τώρα έχουν Εγγλεζάκια με κοντά παντελονάκια
κι από πίσω ένα σύνταγμα Ινδούς. 

Γιούπι για για γιούπι γιούπι για
γιούπι για για γιούπι γιούπι για
γιούπι για για γιούπι γιούπι για για
γιούπι γιούπι για για γιούπι γιούπι για.

Εμείς τον θέλουμε παιδιά τον βασιλιά
να τον πάμε στο Παγκράτι να πουλάει Ριζοσπάστη
κι ό,τι άλλο διατάξει ο ΕΛΑΣ.

Γιούπι για για γιούπι γιούπι για
γιούπι για για γιούπι γιούπι για
γιούπι για για γιούπι γιούπι για για
γιούπι γιούπι για για γιούπι γιούπι για.